Aquathermie is het benutten van thermische energie (TE) uit oppervlakte- (TEO), afval- (TEA) en drinkwater (TED) als duurzame bron van warmte voor de gebouwde omgeving. Aquathermie krijgt veel aandacht, volgend op de inbreng van de potentie in het kader van het Klimaatakkoord (2019) en de drijvende kracht van de (unie van) Waterschappen die zich realiseren dat zij beheerder zijn van deze interessante bron van duurzame omgevingswarmte. Aandacht voor aquathermie komt vooral ook vanuit bestuurders met een opdracht in de warmtetransitie, zo bleek bij de eerste bestuurlijke bijeenkomst van het NAT – Netwerk AquaThermie – op woensdag 22 januari 2020.
Uw voorzitter Frank Agterberg vertegenwoordigde uw vereniging BodemenergieNL die medeondertekenaar is van de Green Deal Aquathermie. Die Green Deal bracht publieke middelen en privaat commitment in voor een programma en een netwerkbureau.
Door: Frank Agterberg
Aquathermie: kansen voor bodemenergiebranche
Aquathermie is al wel in beeld bij de bodemenergie community, zij het nog weinig concreet. U herinnert zich wellicht de BodemenergieNL themamiddag “BES in de RES” op 3 december jl. met een presentatie van Wim Heijbroek van Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) over de visie van dat waterschap op aquathermie en van AT Osborne’s Jurgen van der Heijden over bewonersparticipatie in de casus ‘Ons Warm Onthaal’ in Rijnsaterwoude om het dorp te verwarmen met aquathermie uit het naastgelegen Braassemermeer. Andersom realiseert het actuele aquathermie netwerk zich nog weinig dat seizoensopslag middels WKO’s en (grote) water-water warmtepompen voor de juiste afgiftetemperatuur een integraal onderdeel van een aquathermie-systeem zijn. Oftewel: een grote kans voor de bodemenergiebranche om zich te melden en aan te haken om de potentie te mobiliseren en daarmee business te genereren! Onze betrokkenheid bij Green Deal, bij het Warming-Up consortium en het NAT zijn in principe goede podia daarvoor.
Initiatieven en samenwerking
Op de bestuurlijke bijeenkomst van het NAT op 22 januari werd met (vooral) bestuurders van gemeenten, provincies en waterschappen gesproken over governance: eigenaarschap, samenwerking – met name de lead daarbinnen, schaalgrootte en fasering van initiatieven, wet- en regelgeving – met name de Warmtewet 2.0 en kosten/baten & financiering. Zo presenteerde RHDHV’s Erik van Lith een governance verkenning waarin de aard, rollen en mate van samenwerking tussen bronhouder, producent, netbeheerder, leverancier en afnemer werd bestudeerd. De rol van lokale overheid is nog verre van helder maar wel cruciaal vanuit publiekrechtelijk én privaatrechtelijk (bv. als grondeigenaar) perspectief. De Utrechtse wethouder Lot van Hooidonk schetste de potentie (of het gebrek daaraan) in de verschillende Utrechtse wijken als functie van de warmte-infrastructuur (bv. een jaren 60 wijk met stadswarmte uit een gasgestookte elektriciteitscentrale en een gasloze jaren nul Vinex-wijk tot een nog te bouwen bijna-energieneutrale nieuwe wijk), aard/leeftijd bouw, beschikbaarheid omgevingswater, grondposities, samenwerking in wijk- en projectontwikkeling en financieringskaders. Het blijkt dat veel gemeenten op zoek zijn naar initiatieven. Er zijn veel kinderziektes zoals dat gemeenten projectontwikkelaars een ‘njet’ toestaan terwijl alle andere stakeholders vóór zijn.
De rol van bodemenergie in aquathermie
Ik constateer dat het aquathermie-netwerk niet op de hoogte is van – de mede vanuit onze bemoeienis met energieakkoord tot stand gekomen zaken waarin hun huidige vragen reeds zijn geduid zoals – de Green Deal installatieopleiding, de samenwerking tussen BodemenergieNL en de VWP onderling en gezamenlijk met overige warmtespelers onder de vlag van de NVDE. Ik heb dit aangegeven aan de aquathermie-programmaleiding en de directie van de Unie-van-waterschappen. M.i. moeten we aanschuiven om jullie kennis en business in te zetten voor deze beweging die alleen maar meer snelheid zal gaan krijgen.
Ik daag jullie – onze leden – uit tot reactie om met een propositie vanuit onze branche aan tafel te gaan om onze rol in aquathermie onder de vlag van TEG – Thermische Energie uit Grondwater te gaan invullen!