Op 17 november 2020 vond de eerste consultatiebijeenkomst over Bodemenergie in de omgevingsverordening van de provincie Noord-Brabant plaats. Dit naar aanleiding van de concept omgevingsverordening, waarin grote beperkingen worden gesteld aan Bodemenergie. De afdeling bodembescherming van de provincie meent dat ‘kleine gesloten bodemenergiesystemen niet nodig zijn voor de Brabantse warmtetransitie’. Deze stellingname is echter niet gebaseerd op een zorgvuldige en kwantitatieve risicoanalyse en zal de haalbaarheid van de energiedoelstellingen van gemeenten zelfs schaden.

Zienswijze BodemenergieNL en GGNB

BodemenergieNL en GGNB hebben naar aanleiding hiervan een gezamenlijke zienswijze ingediend, met de bedoeling de provincie te voorzien van de juiste informatie in relatie tot de energiedoelstellingen. Om deze te kunnen behalen, zijn immers óók gesloten bodemenergiesystemen nodig. Door o.a. het indienen van de zienswijze zijn wij verder in gesprek gekomen met de provincie. Lees hierover ook het artikel van 20 november jl.

Meer integrale afweging

Het indienen van onze gezamenlijke zienswijze, de interventies in de consultatie, tussentijdse en parallelle contacten (lobby) hebben ertoe geleid dat er ruimte komt voor een meer integrale afweging. Op dit moment is de provincie Noord-Brabant bezig om richting te geven aan het vervolgtraject tot de omgevingsverordening in de loop van de zomer zijn uiteindelijke vorm gaat krijgen.

Twee onderzoeken

Om te komen tot goede oplossingen worden de volgende sporen uitgezet door de provincie:

(1) Een onderzoek door een onafhankelijke partij (TNO) naar de omvang van risico’s en effecten van doorboring van de kleilagen voor het Brabantse grondwater. Op grond hiervan kan een scherpere risico-afweging gemaakt worden om, waar mogelijk, gericht meer ruimte te bieden ten aanzien van het nu gehanteerde voorzorgsbeginsel in de voorgenomen beleidsregels.

(2) Een onderzoek door een onafhankelijk onderzoeksbureau, in samenwerking met het expertiseteam warmte Noord-Brabant, naar alternatieven voor diepe bodemenergiesystemen.

Beide onderzoeken worden op korte termijn in gang gezet.

Vertegenwoordiging BodemenergieNL in de begeleidingsgroepen

De provincie Noord-Brabant heeft ons gevraagd om deel te nemen aan de begeleidingsgroepen van beide onderzoeken en inhoudelijk mee te denken over de opdrachtformulering en reflectie op het eindresultaat. Denk daarbij aan de aspecten die in elk geval aan bod moeten komen in het onderzoek naar de risico’s. Tevens wordt onze inbreng gevraagd met betrekking tot kennis over de verschillende mogelijkheden om warmte uit de bodem te benutten

Het behoeft geen betoog dat wij deze handschoen graag oppakken, in het belang van onze branche en onze leden! BodemenergieNL Kwaliteitsadviseur Beerd Volkers zal namens onze vereniging deelnemen in de begeleidingsgroepen van beide onderzoeken.

Beerd Volkers geeft aan dat Bodemenergie een van de belangrijkste oplossingen is voor de energietransitie. “Vooralsnog koersen de Regionale Energie Strategieën (RES) voornamelijk op elektra dat slechts 30% van de totale energievraag van woningen vertegenwoordigt. De volgende fase is de warmtetransitie. Warmte is de resterende 70% van de totale energievraag van woningen. Bodemenergie heeft voordelen die andere duurzame oplossingen niet hebben. Bodemenergie is onzichtbaar, geluidloos, vraagt nauwelijks ruimtebeslag en heeft het hoogste milieurendement. Te waardevol om met extra lokale regels te belasten.”

Duidelijke, toepasbare en toetsbare regels

Beerd Volkers ervaart dat onbekend vaak onbemind maakt. “Het diep boren in de bodem wordt als iets mysterieus gezien, ongrijpbaar. Door complex geformuleerde regels ontstaan er overtredingen die het gevoel van onbehagen versterken. Brabant wil nog meer specifieke eigen regels toevoegen aan de al uiterst gedetailleerde landelijke voorschriften, zoals verwoord in de BRL 11000. De ontwikkelingen in Brabant maken dat het proces nog complexer wordt, met nog meer kans op fouten. Regels moeten duidelijk zijn, toetsbaar en toepasbaar.”

Grote potentie voor bodemenergie

Beerd Volkers vervolgt: “Het is goed dat met TNO alle alternatieven in beeld worden gebracht inclusief of voor deze producten een kwaliteitsborging beschikbaar is. Iedere oplossing heeft voor- en nadelen. Wij weten nu al dat naast de technische superieure voordelen van bodemenergie deze techniek ook nog de enige en best gereguleerde duurzame techniek is. Regulering zorgt er ook voor dat afwijkingen gemeten kunnen worden. Hieruit kan weer een correctie in werkwijzen volgen (leercirkel). Het zou wel heel zuur zijn, dat als de bodemenergiebranche als enige haar leercirkel heeft ingericht, deze nu dreigt te worden afgestraft. En dit terwijl er in het leerproces juist verbeteringen worden geconstateerd. Ik ben ervan overtuigd dat bij een eerlijke vergelijking tussen alle oplossingen voor de energietransitie bodemenergie nog de grote onbekende is met enorme potentie voor grote gebouwen. Maar óók voor een klein huisje in de uithoek van de provincie.”

Als branchevereniging zetten wij ons in voor verantwoorde en duurzame inzet van de ondergrond voor de energietransitie. Wij hopen om hiervoor ook samen met de provincie Noord-Brabant tot goede oplossingen te komen.

Wij houden u op de hoogte!